جمع‌سپاری، بهترین راه‌حل برای مشارکت دادن شهروندان در خدمات عمومی شهر چگونه می‌توان از ظرفیت شهروندان در اداره شهر و حل معضلات آن استفاده کرد؟
امروزه هر ســازمان یا مجموعه‌ی بزرگی معمــولا دچار دغدغه‌ی مدیریت منابع محدود (نیروی ســازمانی، منابع مالی و…) خود در قبال مسئولیت‌های بی‌شمارش اســت. در کشورهای توسعه‌یافته، یکی از رویکردهایی که برای رفــع محدودیت‌های مذکور به خوبی از آن بهره می‌برند، اســتفاده از قدرت مشــارکت مردمی در انجام هرچــه‌بهتر وظایف محوله به ســازمان‌ها و ارگا‌‌‌‌‌ن‌های دولتی و یا عمومی اســت. این پدیده علاوه بر مزیت به‌کارگیری نیروی توده‌ی مردم، موجب افزایش ایجاد حس رضایتمندی و تأثیرگذاری آنان در سرنوشــت محله، منطقه، شهر و یا کشور خود می‌شود. این مفهوم، نوعی از جمع‌سپاری وظایف ســازمان‌ها است که انجام آن در سال‌های اخیر، با گسترش و رشد روزافزون صنعت فناوری اطلاعات در جهان، آسانتر شده‌است. در این میان، در حوزه مدیریت شــهری نیز می‌توان از قدرت عامه مردم در جهت تسهیل، بهبود و سرعت‌بخشی در خدمات‌رسانی به خود مردم استفاده کرد. این روزها، یکــی از ابزارهایی که با توجه به دسترسی آسان و ضریب نفوذ بالای آن می‌توان از آن در به‌کارگیری قدرت مشــارکت مردمی دراین‌باره کمک گرفت، ایجاد سامانه‌ها و ساخت اپلیکیشن‌های قابل‌نصب بر روی گوشی‌های تلفن همراه است.
سامانه‌های زیادی در این زمینه ایجاد شده‌اند که امکان گزارش مشکلات شهری را فراهم می‌کنند. با استفاده ار این سامانه‌ها شهروندان می‌توانند از معضلات شهری مانند زباله‌ها، خرابی آسفالت خیابان‌ها و… گزارش تهیه کرده و آن‌ها را به آگاهی مسئولین برسانند. هم‌چنین سامانه، امکان پیوست‌کردن فیلم یا عکس را نیز فراهم می‌کند و به‌این‌ترتیب کاربر می‌تواند گزارش دقیق‌تری تهیه کند. علاوه بر این، موقعیت مکانی گزارش‌ها نیز با استفاده از سرویس GPS ثبت می‌شود. این گزارش‌ها ضمن ارسال به سازمان مربوطه جهت پیگیری، برای سایر کاربران نیز قابل‌مشاهده بوده و آن‌ها هم می‌توانند نظرات خود را ذیل گزارش مورد نظر درج کرده و از وضعیت آن (در حال پیگیری، بسته‌شدن و اتمام فعالیت) اطلاع پیدا کنند. در نهایت گزارش‌ها در دسته‌های مختلفی مانند: جمع‌آوری زباله‌ها، برف‌روبی معابر، تخریب اموال عمومی، دیوارنویسی و… طبقه‌بندی می‌شوند.
اپلیکیشن SeeClickFix1 نمونه‌ای از این نرم‌افزارهاست که دست به ابتکار جالبی نیز زده‌است. در این اپلیکیشن علاوه بر تکنسین‌های شهرداری، شرکتهای خدمات عمومی و افراد عادی نیز می‌توانند حل و فصل یک مشکل را به صورت داوطلبانه بر عهده بگیرند و در ازای آن در اپلیکیشن امتیاز گرفته و نشان‌های مختلف دریافت کنند.
CitySourced2 نام اپلیکیشن دیگری است که در زمینه‌ی تأمین مالی جمعی فعالیت می‌کند و شهروندان علاوه بر گزارش معضلات شهری می‌توانند در تأمین هزینه‌ی پروژه‌های ساماندهی محلات خود مشارکت کنند. این طرح با توجه به موفقیت خود، در ســال 2014 جهت تأمین مالی پروژه‌های شهری در 7 کشور آمریکا، کانادا، انگلیس، استرالیا، پاناما، برمودا و امارات متحده عربی به کار گرفته شد.
Internet Eye3نیز سامانه‌ی دیگری است که در زمینه‌های نظارت عمومی بر اماکن و معابر عمومی فعالیت می‌کند. این سامانه تصاویر دوربین‌های مداربسته‌ی سطح شهر، اماکن عمومی و فروشگاه‌های بزرگ و کوچک را به صورت زنده در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد و به‌این‌ترتیب کاربران در لحظه به همه‌ی اماکن شهر نظارت می‌کنند. با راه‌اندازی این سامانه در شهر لندن سرعت کشف تخلفات و جرائم به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته‌است. در این سامانه کاربر به محض مشاهده صحنه‌ای مشکوک مانند اقدام به سرقت می‌تواند موضوع را به صاحب فروشگاه اطلاع داده و در پیش‌گیری از وقوع جرم مشارکت کند. مزیت جالب دیگری که کاربران را به همکاری در این پروژه تشویق می‌کند امکان کسب درآمد از این طریق است. کاربران با هر بار مشارکت موثر در کشف تخلفات یا پیش‌گیری از آن‌ها مبلغی را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند و این مبلغ گاهی تا 1600 دلار در ماه نیز می‌رسد.
منبع: فصلنامه راهبردی رویش، شماره اول، پاییز 94
