مشارکت گیری از مردم و کسب ایده ها و نظرات آنها در زمینه قانون گذاری، چندی است که در کشورهای گوناگون در حال اجراست. استفاده از خرد جمعی و دخیل کردن مردم در فرآیندی که منجر به تصویب قانونی خواهد شد که بر زندگی خود آنها موثر بوده و بر سرنوشت آنان تاثیر خواهد گذاشت، یک امر بسیار عاقلانه و البته خردمندان است. در این پست به بررسی تجربه کشور برزیل در مشارکت گیری از مردم در فرآیند قانون گذاری خواهیم پرداخت.
یکی از چندین سرویس بسیار ارزشمند e-Democracia که وبسایت پارلمان برزیل ارائه داده است، سرویس WikiLegis که خلاصه شده Wiki Legislation است. نام این سرویس همان طور که از ظاهرش پیداست بصورت Wiki یعنی استفاده از نظرات تمامی مردم طراحی شده است.
هر شهروند برزیلی میتواند تنها با لاگین کردن در این وبسایت، نظرات خود را نسبت به تمامی طرحهایی که هم اکنون در پارلمان برزیل مورد بررسی است قرار دهد. هر شهروند میتواند: پیش نویس قوانین و طرح های موجود را ببیند، نظرات و پیشنهادات خود را بروی هر پیش نویس ثبت کند و در فرآیند قانون گذاری و سیاست گذاری کشور خود شرکت کند.
همانطور که در شکل زیر مشخص است، تمامی طرحهایی که هم اکنون در دستور کار پارلمان برزیل است در سمت راست صفحه در دسترس است. زمان ایجاد و زمان پایان نظر خواهی هم ثبت شده است.
نمونه ای از طرحهایی که منتظر ثبت نظرات مردم است را درشکل زیر میبینید:
طریقه ثبت نظرات هم بسیار ساده است. ممکن است نسبت به هر کلمه یا هر خط پیش نویس شما نظری داشته باشید. علاوه بر اینکه میتوانید نظر خود را بصورت Comment (ثبت نظر بدون تغییر در متن پیش نویس) ثبت کنید، هم چنین میتوانید کلمات، جملات و یا حتی چندین پاراگراف را به متن پیش نویس قوانین اضافه کرد. علاوه بر این ممکن است که نسبت به وجود برخی عبارات در متن پیش نویس اشکالی از نظر شهروند برزیلی وجود داشته باشد، او میتواند هر کدام از کلمات را نیز حذف و یا جابجا کند و نظر پیشنهادی خود را بنویسد.
برای مثال پیش نویس قانون جنگل زدایی همراه با تمامی مواد آن را در شکل زیر میبینید. با کلیک بر هر ماده، میتوان نظرات و اصلاحات پیشنهادی را در در این موضوع وارد کرد.
بعبارت دیگر هر کاری که در ویرایش یک متن شما میتوانید انجام دهید، این امکان به هر شهروند برزیلی برای ویرایش متون قانونی و پیش نویس های آن قابل انجام است.
از نکات بسیار قابل توجه این سرویس، نتیجه گیری و جمع بندی نظرات است. بعد از آنکه مهلت نظر دهی به هر پیش نویس به اتمام میرسد، یک گزارش از تمامی نظرات مردم و تغییراتی که آنها در متون و مواد پیشنهادی قانون داده اند داده میشود. این گزارش و جمع بندی برای نماینده ای که میخواهد از طرح خود در کمیسیون ها دفاع کند، بسیار مهم و ضروری است. او میتواند با استفاده این نظرات طرح خود را اصلاح کند و حتی ایده های بهتری را به طرح خویش اضافه نماید.
برای مثال، همانطور که در شکل میبیند، پیش نویس طرح Deforestation، دارای 1074 Like یا Dislike مردم، 119 Comment شهروندان، 473 مشارکت کننده و 61 نظر جدید برای این طرح است.
از نکات مهم این سرویس، قابلیت نظر دادن به نظرات دیگر مردم است. این قابلیت وجود دارد که هر کسی به نظرات دیگران را Like یا Dislike کند و یا نظرات دیگران را رد و یا اثبات کند. بعبارتی تالار گفتگویی ذیل هر ماده صورت میگرد که موجب میشود با هزینه ای بسیار بسیار کم، مجموعه ای از ایده ها و نظرات مردم و نخبگان را جمع آوری کرد.
البته این نکته هم نباید مورد غفلت باشد که شاید از موارد ضعف این سرویس این باشد که نیازی نیست شما لزوما شهروند برزیلی باشید. هر کسی که حساب گوگل یا فیس بوک داشته باشد میتواند در این سامانه ثبت نام کند و نظرات خود را ثبت کند. این عامل ممکن است که فضا را برای سوء استفاده های دیگر افراد از کشورهای معاند باز کند. لذا بنظر میرسد که سیستم احراز هویت را در این سرویس باید جدی تر و محدود تر کرد تا فقط افراد برزیلی در این سرویس مشارکت کنند.
