“هنگامی که کاخ سفید، سازمان های اجرایی کشور را از طریق “بخشنامه حاکمیت باز”، در دسامبر 2009 ملزم کرد تا بیشتر “باز”، پاسخگو و شفاف باشند و خود را بیش از پیش در کانون شفافیت، مشارکت و همکاری قرار دهند، ناسا این موضوع را در آغوش کشید.”
بخشی از نامه رئیس بخش تکنولوژی ناسا برای اجرایی شدن قانون حاکمیت باز در ناسا
برنامه حاکمیت باز ناسا
با اعلام خط مشی کلی دولت آمریکا در زمینه ایجاد شفافیت و حاکمیت باز در حکمرانی این کشور، ناسا جزو اولین سازمانهای دولتی بود که وفاداری خود را به این برنامه نشان داد و برای اجرایی کردن آن برنامه ریخت. برنامه ای که تا کنون سه ورژن از آن منتشر شده و میتوان گفت ناسا با با اعلام این خط مشی، بطور کلی تغییرات اساسی در شیوه و روند خود ایجاد کرده است. ناسا، سعی میکند تا بهترین سازمان در این عرصه باشد، حتما زودتر از باقی سازمانها به فواید این خط مشی پی برده است!
ناسا تمامی برنامه های خود را بر سه شاخه ی اصلی حاکمیت باز مجددا چید: تمامی فعالیتهای خود را شفاف کرد، بطرز گسترده ای از تمامی ظرفیتهای مردمی و دانشگاهی و اندیشمندان آمریکا در جهت همکاری با سازمان خود استفاده کرد، و زمینه را برای مشارکت همه حتی کودکان و دانش آموزان فراهم کرد.
برنامه حاکمیت باز ناسا را از اینجا میتوانید دریافت کنید.
وبسایت حاکمیت باز در ناسا را نیز از اینجا ببینید.
اینفو گرافی ناسا در زمینه حاکمیت باز را از اینجا ببینید یا بروی عکس زیر کلیک کنید.
در قسمتی از برنامه حاکمیت باز، ناسا بدنبال معرفی ساختارها و سابقه خود در باز کردن داده ها و ارائه اطلاعات و نتایج تحقیقات خود به عموم مردم، دانش آموزان و دانشجویان است. در این قسمت به پنج اصل کلی برنامه حاکمیت باز برای تغییرات نهادی و اساسی اشاره میشود:
- افزایش شفافیت و پاسخگویی نهاد ها و سازمان های ناسا به ذی نفعان خارجی
- توانمند سازی شهروندان برای مشارکت در ماموریت های ناسا
- بهبود سازی همکاری ها و نوآوری های درونی ناسا
- ایجاد فرصتهای اقتصادی با استفاده از تشویق مشارکت
- نهادینه سازی فلسفه حاکمیت باز و الگوهای آن در ناسا
سه مفهوم اصلی به هم پیوسته در این برنامه وجود دارد که تعهدات جدیدی را برای ناسا ایجاد میکند:
- خط مشی: ناسا تلاش میکند تا “نرم افزار منبع باز” (Open Source Software) را توسعه دهد که توانایی ایجاد همکاری بیشتری را برای مردم و ناسا فراهم کند تا هر دو سود ببرند.
- تکنولوژی: NASA Nebula تنها پلتفرم پردازش ابری دولت آمریکا، اجازه به اشتراک گذاری داده های حجیم تر و پیچیده تر دانشمندان و پژوهشگران ناسا را به شرکای خارجی و مردم میدهد.
- فرهنگ: ایجاد دفتر “اکتشافات مشارکتی ناسا” به مشارکت بیشتر مردم در ماموریتهای ناسا کمک فراوانی مکند.
وظایف قانونی ناسا در رابطه با حاکمیت باز
بر اساس قانون National Aeronautics and Space Act مصوب سال 1958، علاوه بر اینکه تصریح شده که ناسا باید در توسعه رفاه عمومی و اقتصاد آمریکا نقش اساسی ایفا کند، همچنین وظایفی برای ناسا برشمرده شده است که تطبیق بسیاری با حاکمیت باز دارد. بر اساس این قانون ناسا باید انجام ماموریتها و اندازه گیری های خود در ماموریتهای این سازمان و همچنین در برنامه ریزی های علمی خود باید جوامع علمی را به مشارکت بگیرد و اطلاعات، دیتاها و نتایج فعالیتها و ماموریتهای خود را برای عموم انتشار دهد.
در همین جهت ناسا در طی این سالها کوشیده است تا به این وظیفه قانونی خود عمل کند:
- دسترسی عموم به داده های علمی خام تمامی ماموریتهای ناسا؛
- مشارکت و دخالت دادن مجامع علمی در ایجاد نقشه راه و برنامه ریزی های استراتژیک این سازمان؛
- ایجاد مسابقه و رقابت در مراکز ناسا، دانشگاهها و شرکتهای صنعتی کشور برای کمک به انجام مقدمات ماموریتهای خود.
آموزش در ناسا
مبتنی بر سند حاکمیت باز، آموزش یکی از مهمترین دغدغه های ناسا است. ایجاد دوره های مجازی و آموزشی، کلاسهای جذاب و شکیل اینترنتی که کودکان و دانش آموزان بتوانند بوسیله وبکم و میکروفون لپ تاپ خود در سفرهای مجازی به دیگر سیارات شرکت کننند و یا شرکت در کلاسهای مجازی و آموزش مجازی ویژگی ها و اقتضائات یک فضا نورد در این وبسایت فراهم است.
تلویزیون ناسا
ایجاد تلویزیون ناسا در راستای حاکمیت باز بوده است. پخش مستقیم ماموریت های ناسا، ارائه ویدیو ها و مستندات از پژوهشها و سفرهای ناسا به فضا، پخش کلاسهای آموزشی مرتبط با هوا فضا و … از ویژگی های تلویزیون ناسا است که به شفافیت این سازمان کمک شایانی میکند.
قانون “زبان ساده (همه فهم)”
قانون “زبان ساده” (Plain Language) مصوب سال 2010، تمامی ادارات دولتی در آمریکا را ملزم میکند تا اطلاعات خود را علاوه بر افشا و در دسترس قرار دادن به عموم مردم، قوانین، رویه ها، اطلاعات و گزارشات خود را بگونه ای به مردم افشا کنند که برای مردم قابل فهم و استفاده باشد. این قانون موجب میشود تا مردم از ادبیات پر تکلف و بی استفاده سازمان های دولتی خلاص شوند!
ناسا از آن جهت که در اجرای قوانین حاکمیت باز پیشرو بوده، در اجرای این قانون نیز پیشقدم بوده و شعاری را نیز برای خود انتخاب کرده: “ما به شما قول میدهیم: بگونه ای مینویسیم که شما متوجه شوید!”
با توجه به این قانون ناسا تمامی اطلاعات و داده های خود را بگونه ای همه فهم انتشار میدهد تا غالب مردم بتوانند از اطلاعات ناسا بهره ببرند. حتی اطلاعات تخصصی را بگونه ای نازل میکند که مبتدیان آن عرصه در مواجهه با دیتاهای عرضه شده توسط ناسا با مشکل برنخورند. برنامه های ناسا را از لینکهای زیر دریافت کنید.
برنامه ناسا برای قانون “زبان ساده”
گزارش اجابت ناسا به این قانون در سال 2014
گزارش اجابت ناسا به این قانون در سال 2015
Code NASA
ناسا برای دسترسی آسان تر پژوهشگران و توسعه دهندگان وب و نرم افزارها و برای ایجاد یک پلتفرم ساده و در دسترس برای مشارکت و همکاری آنها با ناسا، پلتفرمی بنام “کد ناسا” تاسیس کرده است که تمامی داده های اطلاعاتی و مفید ماموریتها و پژوهشهای خود را در این وبسایت با کمک سایت GitHub قرار میدهد. تاکنون 254 دیتاست از اطلاعات ناسا در این وبسایت تعبیه شده است.
(وبسایت GitHub از اینکه اطلاعات سازمانی نظیر ناسا را در خود جای داده است به خود میبالد!!!)
ناسا، علاوه بر GitHub داده های خود را بر وبسایتهای عرضه داده های حکومتی باز نیز عرضه میکند نظیر وبسایت Data.gov:
تجربیات پژوهشگران و توسعه دهندگان
در قسمت Data Stories هر کدام از پژوهشگران و توسعه دهندگان وب که توانسته اند به نحوی از سیستم داده باز ناسا استفاده کنند و تحلیل و یا نرم افزار و یا شبیه ساز جدیدی خلق کنند، داستان و تجربه خود را با دیگران در این صفحه به اشتراک میگذارند. شما هم از این داده ها استفاده کنید و تجربه خود را با دیگر توسعه دهندگان به اشتراک بگذارید. مثلا این نمونه را ببینید…
ناسا از تمامی امکانات بروز تکنولوژی برای استفاده هر چه بیشتر از مخاطبان و ارتباط با آنها استفاده میکند و همواره خود را بروز نگاه میدارد.
ناسا چگونه اطلاعات خود را در اختیار عموم قرار میدهد؟
فرآیند عمومی سازی داده ها و اطلاعات ماموریتها و پژوهشهای سازمان ناسا، از طریق فرآیند زیر در اختیار عموم قرار میگیرد. برای دریافت این اینفوگرافیک روی عکس کلیک کنید.
نتیجه گیری: یک بازی برد-برد-برد!!!
ایجاد مشارکت در ماموریتهای ناسا، ایجاد پلتفرمی برای جمع آوری نظرات عموم مردم در رابطه با پروژه های ناسا، انجام پروژه های خود از طریق دانشگاهها و مراکز صنعتی، یک بازی برد برد برای ناسا و مردم و در نهایت حاکمیت است. ناسا راحت تر پروژه های خود را انجام میدهد، راحت تر افراد علاقه مند در این زمینه را کشف و در صورت نیاز جذب میکند، راحت تر ایده ها و نظرات نوآورانه تری در رابطه با مشکلات و پروژه های خود جمع آوری میکند و راحت تر فرصتهای اقتصادی مرتبط را کشف و ایجاد ثروت میکند.
مردم علاقه مند در این زمینه، تحلیلهای مختلفی از داده های خام ارائه شده از طرف ناسا را ایجاد میکنند، نرم افزارهای مرتبطی میسازند و به دانشمندان ناسا در تحلیل پروژه هایشان کمک میکنند. از طرفی مردم هم به اطلاعات وسیع تری از عملکرد ناسا مواجه میشوند، میتوانند خود را در بزرگترین پروژه های کشور خود شریک ببینند، در مسابقه های ایجاد شده از طرف ناسا شرکت کنند، هم تجربه کسب میکنند و هم جایزه میبرند.
در نهایت حاکمیت از تعامل سودمند مردم و ناسا، سود میبرد. افزایش دانش و تجربه در مردم، ایجاد نیروی ماهر و علاقه مند به این حوزه بدون صرف حتی یک دلار، و بالا رفتن ثروت حاکمیت در اثر این تعامل، بخشی از تعامل مفید در این زمینه است.
بر همین اساس ناسا به بهترین شکل و با تمامی امکانات و نرم افزارهای شبکه های اجتماعی، توانسته با مردم، پژوهشگران و اندیشمندان ارتباط خود را حفظ کند و دائم با یکدیگر مرتبط باشند.
نکته: با کلیک بر روی هر عکس به صفحه مرتبط هدایت خواهید شد.
وبسایتهای مرتبط:
