در این مطلب به معرفی و بررسی مختصر وب‌سایت “اداره عالی نظارت بر تطبیق ستراتژی(استراتژی) مبارزه علیه فساد اداری” جمهوری اسلامی افغانستان که می‌پردازیم. افغانستان دارای رتبه ۱۷۲ از ۱۷۵ در شاخص فساد است و در رتبه‌بندی وضعیت داده باز در دنیا که توسط بنیاد دانش باز منتشر میشود، جایگاهی ندارد.
وب‌سایت اداره عالی نظارت بر تطبیق ستراتژی(استراتژی) مبارزه علیه فساد اداری جمهوری اسلامی افغانستان برخلاف سایت‌های دولتی ایران که عموماً از ظاهری زیبا و محتوایی ضعیف برخوردارند، ساختاری ساده و رابط کاربری ابتدایی دارد، اما در پس آن محتوای ارزشمندی قرارگرفته است. این سایت همان‌طور که در ستون سمت راست سایت فهرست شده است، از چند بخش تشکیل‌شده است:
-
معرفی اداره
در این بخش به معرفی این اداره و تاریخچه آن، معرفی رئیس اداره و زندگی وی، معاونان، مدیران کل، قوانین و دستورات مبارزه با فساد، تفاهم‌نامه‌ها، حامیان، فرصت‌های شغلی و اطلاعات تماس با سازمان آورده شده است. برای نمونه می‌توان فهرست قوانین و دستورات این کشور در مورد مبارزه با فساد را در این صفحه به‌صورت PDF و تمام متن دریافت کرد. جالب‌توجه است که دفتر جرم و مواد مخدر سازمان ملل (UNODC) تنها سازمانی است که به‌عنوان حامی در صفحه حامیان این اداره درج‌شده است. با کلیک بر روی هریک از بخش‌های مذکور، آن صفحه برای شما باز میشود
-
در مورد فساد اداری
این صفحه در دست‌ساخت است!
-
بخش قوانین و سیاست‌ها
۵ قانون و استراتژی اصلی این سازمان که مرتبط با امر مبارزه با فساد است، درج‌شده گردیده که به شرح زیر است:
- قانون اساسی افغانستان
- ستراتیژی مبارزه علیه فساد اداری
- ستراتژیک(استراتژیک) پلان اداره عالی نظارت (۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳)
- قانون اداره عالی مبارزه علیه فساد اداری
- میثاق بین‌المللی مبارزه علیه فساد اداری دری و پشتو
برای بارگیری موارد بالا این صفحه را ببینید.
-
اسناد و نشریات
-
گزارشات سازمان
-
آگاهی عامه (اطلاع‌رسانی عمومی)
که شامل پنج بخش ویدیو، صدا، عکس‌ها، پوستر و رساله میشود. به جز بخش ویدیو و عکس‌ها، بقیه‌ی بخش‌ها خالی است. نمونه‌ای از این ویدیوها در زیر درج‌شده است. در این ویدیو ماجرا ازاین‌قرار است که فردی رشوه می‌گیرد و با پول رشوه برای خانواده خود میوه می‌خرد. اما همه‌ی آن میوه‌ها خراب از کار درمی‌آیند…
ساختن این ویدیوها کار چندان سختی نیست. بد نیست اگر بسیاری از مجموعه‌های و تشکل‌های خوب کشور که کلیپ‌های تصویری سطح بالاتری از کلیپ فوق برای موارد نه‌چندان مهم تهیه می‌کنند، نیم‌نگاهی هم به مبارزه با فساد و «شفافیت» به‌عنوان راهکار اصلی آن داشته باشند.
-
اخبار
شامل بخش خبرهای تازه، کنفرانس، واقعیت‌های خاص(Announcement)
-
سؤالات (FAQ)
-
برنامه‌ها
-
دارائی‌های نشر شده
نشر دارائی‌های موجود در این سایت مربوط به دو تاریخ است. یکی دوم دی‌ماه ۱۳۹۱ که فهرست اموال و دارایی‌های ۶۶ نفر از مسئولین دولت حامد کرزی منتشرشده و دیگری سوم آذر ۱۳۹۴ که فهرست اموال و دارایی‌های ۱۵ نفر از مسئولین دولت محمد اشرف غنی منتشر گردیده است.
برای نمونه می‌توانید فهرست دارایی‌های محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهوری فعلی این کشور را از این پیوند و فهرست دارایی‌های حامد کرزی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان را از این پیوند دریافت نمایید. (بر روی اسم هر یک تقه بزنید.)
واکنش رسانه‌ها به افشای عمومی امول و داریی‌ها مقامات هم جالب توجه بوده است. سؤالی که توسط رسانه‌ها برای فرم اشرف غنی مطرح شد، ننوشتن نام فرزندان برخلاف عبدالله عبدالله (رئیس اجرائیه) بود. اشرف غنی طبق اطلاعات صفحه ویکی‌پدیا دو فرزند دارد. البته در فرم نوشته اقوامی را بنویسید که در عواید و مخارج با شما شریک‌اند. با این وصف می‌توان بنا را بر مستقل بودن فرزندان وی گذاشت.
این فرم می‌تواند نمونه‌ای برای اقدامات مشابه دیگر کشورها باشد. تقریباً “دارایی” ، “درآمد” و مهم‌تر از همه “مخارج” در این فرم‌ها احصا شده است. البته این فرم‌ها علی‌رغم اطلاعات ارزشمندی که ارائه می‌دهند، قابلیت رشد بیشتر و کاربردپذیری بهتری برای کاربران دارند. برای نمونه، تکمیل فرم توسط خود مقامات حس خوبی را به مردم منتقل می‌کند، لکن لازم است در کنار اصل فرم‌ها، استانداردهای انتشار داده باز هم مدنظر قرار گیرد تا امکان تحلیل داده‌ها و نظارت دقیق‌تر مردمی فراهم شود.
که راه‌ها و گزینه‌های متعددی را با توضیحات مبسوطی برای کاربران ارائه کرده است که مشاهده آن‌ها خالی از لطف نیست!
درس بررسی این وب‌سایت برای ما چه بود؟
این وب‌سایت، علی‌رغم ظاهر گرافیکی ساده و ضعف‌های بسیار نسبت به استانداردهای بروز شفافیت و داده باز، اقدامی بزرگ در راستای مبارزه با فساد در کشور دوست و همسایه، افغانستان، محسوب میشود. نکته‌ی اصلی اجرای ساده و کم‌هزینه‌ی فرآیندهای مبارزه با فساد است. متأسفانه ما بعضی وقت‌ها آن‌قدر سنگ مبارزه با فساد را بزرگ می‌کنیم که هیچ‌گاه نمی‌توانیم آن را از جا تکان بدهیم؛ چه رسد به پرتاب! باید گام‌به‌گام و با توکل بر خدا در راه مبارزه با فساد و اعتلای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، گام برداشت.
با تشکر از جناب آقای حاجی‌قاسمی که این مطلب را در اختیار شفافیت برای ایران گذاشتند.
